De basgitaar werd ontwikkeld in de jaren ’30. In eerste instantie was het idee om een bas te ontwerpen die makkelijk mee te nemen was. Tot die tijd was het belangrijkste basinstrument de contrabas. Deze was echter onhandig om mee te nemen. De eerste elektrische basgitaar werd in 1936 gebouwd door Audiovox Manufacturing Company uit Seattle en was geen succes. Leo Fender ontwikkelde daarom de basgitaar; een kruising tussen de contrabas en de elektrische gitaar. In 1951 bracht Fender de Fender Precision Bass uit. Dit is de eerste in serie geproduceerde elektrische basgitaar. Ontwerper Leo Fender bedoelde het instrument als vervanging van de contrabas, die hij spottend hondenhok noemde. Onder jazzmusici sloeg de Precision Bass aanvankelijk niet aan, maar de popmuziek, die in opkomst was, omarmde het instrument en maakte het tot een enorm commercieel succes. De Precision Bass wordt nog steeds gebouwd en is in feite de grootvader van de basgitaren. De basgitaar heeft een grote invloed gehad op het ontstaan van rock en popmuziek, en op de ontwikkeling van met name de jazz. De basgitaar is een deel van de ritmesectie en vormt een brug tussen ritmiek (drums) en harmonie (akkoordinstrumenten zoals bv. piano en gitaar). De relatie tussen en samensmelting van bas enerzijds en basdrum, snaredrum en hihat anderzijds maakt wat een partij doet ‘grooven’.
De traditionele basgitaar
Een traditionele basgitaar met vier snaren is standaard in E-A-D-G gestemd, net als de contrabas waarop de basgitaar is gebaseerd. Ook de “Drop-D” stemming komt voor, waarbij de E-snaar omlaag is gestemd naar een D.
Andere typen
Sommige basgitaren zijn fretloos. Naast de traditionele viersnarige basgitaren bestaan er ook vijf-, zes- en negensnarige gitaren. Vijfsnarige basgitaren zijn in B-E-A-D-G of in E-A-D-G-C gestemd. Zessnarige basgitaren zijn in B-E-A-D-G-C of als gitaar E-A-D-G-B-E gestemd. Natuurlijk bestaan er ook basgitaren met meerdere snaren (zoals acht-, tien- en twaalfsnarige gitaren), maar dit zijn dan meestal gewoon vier- (of meersnarige) basgitaren met voor elke snaar een snaar er vlak naast welke een octaaf hoger is gestemd. Hoewel dit soort basgitaren wel bestaan, zijn ze zeldzaam en worden ze meestal alleen op speciale bestelling gebouwd (de zogenaamde “custom bassen”) Andere vormen zijn de baritongitaar die tussen de elektrische gitaar en de basgitaar in zit qua toonhoogte. De Bariton is doorgaans gestemd als B-E-A-D-F#-B. Klik hier voor meer info.